Last Updated on 13 Mart 2020 by Turizm Günlüğü
Dünya Sağlık Örgütü Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus’un “Covid-19’un bir pandemi olarak nitelendirilebileceği değerlendirmesini yaptık” ifadeleri turizmde tur iptalleri alanında tartışma yarattı.
Turizm Günlüğü olarak 12 Mart tarihinde “Pandemi açıklaması, mücbir sebebe girer mi?” başlıklı haberimizde Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Hukuk Başdanışmanı Av. İlker Ünsever’in TÜRSAB TV’de konuya ilişkin değerlendirmelerine yer vermiştik.
Hürriyet Gazetesi’nden Burak Coşan da “Turizmci pandemiye kilitlendi” başlıklı haberinde bu konuya ilişkin Av. İlker Ünsever’in yanı sıra Avukat Mehmet Durmaz, Avukat Ersan Taştekin ve Tüketici Hakları Derneği Başkanı Genel Başkanı Turhan Çakar’ın da görüşlerine yer verdi.
İşte konuya ilişkin üç hukukçunun ve Tüketici Hakları Derneği Başkanı’nın görüş ve değerlendirmeleri:
“Koronavirüsün pandemi olarak ilan edilmesiyle birlikte turizm sektöründe tam anlamıyla kaos yaşanıyor. Tüketiciler önceden aldıkları turları iptal etmek için tur şirketlerinin kapısını çalarken, yeni talep neredeyse hiç gelmiyor. Bazı hukukçular tüketicinin pandemi ilanı sebebiyle önceden aldığı turu iptal edebileceğini ve ödediği parayı iade alabileceğini söylüyor.
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Hukuk Başdanışmanı ve Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Öğretim Görevlisi Av. İlker Ünsever ise tam aksini savunuyor. Ünsever, pandemi kararının mücbir sebep sayılamayacağını iddia ediyor.
AV. MEHMET DURMAZ: OLAĞANÜSTÜ DURUM
Tüketici hakları konusunda çalışan Av. Mehmet Durmaz, “Salgının pandemi ilan edilmesi gözetildiğinde salgının geniş ve ciddi etkisi tatilin yapılacağı yer ve zaman ile mevcut duruma göre mücbir sebep bağlamında değerlendirilebilecektir. Mücbir sebep, sözleşme tarafı ile ilgisiz ve onun dışında, öngörülemez ve kaçınılamaz bir sebeple (savaş, hastalık vb.) sözleşmenin ihlali halinde taraflara sözleşmeden dönme gibi çeşitli hakların tanındığı bir kavramdır. Koronavirüs bu yönüyle borcun ihlâline mutlak olarak kaçınılmaz bir şekilde yol açan, öngörülmesi ve karşı konulması mümkün olmayan olağanüstü bir olay olarak değerlendirilmesi çeşitli sözleşme tipleri açısından gündeme gelebilecektir. Özellikle paket tur sözleşmeleri gibi turizme yönelik tüketiciler için sağlık konusunda haklı ve kaçınılmaz bir çekince oluşturan sözleşmelerden bu bağlamda dönülebileceğini düşünmekteyiz. Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliği 14/1-c maddesinde de mücbir sebep durumu tüketiciyi sorumluluktan kurtaran sebepler arasında sayılmakla, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un tüketicinin sağlığını ve korunmasını önceleyen amaç ve kapsamından aynı sonuca ulaşılabilecektir. Mücbir sebep halleri ve bu hallerde tarafların hak ve yükümlülüklerinin, bu tür sözleşmelerde yönetmelik gereği yer alması gerekir” ifadelerini kullandı.
AV. ERSAN TAŞTEKİN: VİRÜS YOKSA DA İPTAL
Bu kararla birlikte turizm hareketinin kısıtlandığını ifade eden Av. Ersan Taştekin de, “Ülkeler arasını bırakın, yurtiçinde dahi seyahat iptallerinde bu karar iptal hakkı doğurur. Hukuksal açıdan insanları bulundukları bölgede tutulması için alınmış bir karar. Hukuki olarak eğer tur düzenlenecek ülkede virüs yoksa ya da çok azsa bile o tur tüketici tarafından iptal edilebilir. O bölgeye uçuşlar sürüyor olsa bile bu turu iptal etmemek için geçerli olamaz” diye konuştu.
AV. İLKER ÜNSEVER: UÇAKLAR UÇUYOR TUR İPTAL OLAMAZ
Avukat İlker Ünsever pandemi kararının mücbir sebep sayılamayacağını söyledi. Ünsever, konu hakkında şu değerlendirmeyi yaptı:
“Eğer mücbir sebep sayılacaksa havayolu firmaları uçuşlarını durdurmalı, oteller kapanmalı. Sokağa çıkmak bile yasaklanmalı. Yani bu iş yapılamaz hale gelmeli. Böyle bir durum yokken pandemi ilanı mücbir sebep sayılamaz. Salgın olduğu söyleniyor ama ‘Uçaklar uçmaya devam etsin, sen tur düzenleme’ deniyor. Böyle bir şey olamaz. Bu yüzden tüketicinin uçuş kısıtı olmayana ülkelere düzenlenen turları pandemiyi gerekçe göstererek iptal ettiremez ve parasını geri alamaz.”
TURHAN ÇAKAR: HAKEM HEYETİNE BAŞVURULABİLİR
Tüketici Hakları Derneği Başkanı Genel Başkanı Turhan Çakar, tur operatörlerinin iptal taleplerini kabul etmesi gerektiğini söyledi. Farklı bir durum olması halinde tüketicinin hakem heyetine veya tüketici mahkemesine başvurabileceğini ifade eden Çakar, “Pandemi kararı tüketici için mücbir sebeptir. Bu yüzden şirketlerin iptal taleplerini kabul ederek ona göre işlem yapması gerekir. Eğer tüketici hakkını almazsa hukuk yoluna giderek haklarını alabilir” ifadelerini kullandı.”
