Last Updated on 30 Kasım 2025 by Turizm Günlüğü
Türkiye’nin bağımsızlığını yeni kazanan Türk Cumhuriyetleriyle ilişkilerini güçlendirmek, ortak kültür ve tarih bağlarını kalkınma projeleriyle desteklemek amacıyla kurulan Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 1992’den bu yana Türkiye’nin dış politikasında aktif bir rol üstleniyor.
1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan ve Kırgızistan bağımsızlıklarını ilan etti. Türkiye, bu ülkeleri tanıyan ilk devlet olarak Orta Asya’da siyasi, ekonomik ve kültürel işbirliğini derinleştiren bir vizyon ortaya koydu. Ortak dil, ortak hafıza ve ortak kültürün sağladığı güçlü bağlar, iki taraflı ilişkilerin hızla gelişmesine zemin hazırladı.
Bu dönemde Türkiye’nin önceliği, yeni kurulan genç Türk Cumhuriyetlerinin uluslararası toplum tarafından kabul edilmesiydi. Ardından bölgedeki soydaş toplulukların sosyal, ekonomik ve kültürel yönden desteklenmesi için kapsamlı çalışmalar başlatıldı. Başlangıçta acil yardım niteliğinde yürütülen programlar, zaman içinde kalıcı projelere ve kalkınma odaklı işbirliği modellerine dönüştü.
Bu ihtiyacı kurumsal bir yapıya kavuşturmak amacıyla Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) 1992 yılında kuruldu. TİKA, Türkiye’nin çok yönlü ve proaktif dış politika anlayışının sahadaki uygulayıcı gücü haline geldi. Ortak değerlere sahip olunan ülkelerde Türkiye’nin diplomatik vizyonunu destekleyen projeler üretti; teknik kapasite geliştirme, sosyal altyapıyı güçlendirme ve kültürel mirası koruma alanlarında önemli adımlar attı.
Kuruluş döneminde TİKA’nın temel hedefi;
• Türk Cumhuriyetlerinin kendi kimliğini sağlam temeller üzerine inşa etmesi,
• Sosyal yapılarını geliştirmesi,
• Kültürel ve siyasi hakların güçlendirilmesi,
• Teknik altyapı eksiklerinin giderilmesiydi.
Eğitimden sağlığa, restorasyondan tarımsal kalkınmaya, maliyeden turizme ve sanayiye kadar geniş bir yelpazede yüzlerce proje hayata geçirildi. TİKA’nın ilk Program Koordinasyon Ofisi Türkmenistan’da açıldı; daha sonra Avrasya genelinde bu sayı altıya yükseldi. Bugün ise TİKA, dünyanın dört bir yanında Türkiye’nin dostluk, kardeşlik ve işbirliği elini uzatan bir kalkınma köprüsü olarak faaliyetlerini sürdürüyor.
