Last Updated on 10 Ekim 2025 by Turizm Günlüğü
Lizbon’da düzenlenen World Aviation Festival 2025’in ikinci gününde, küresel havacılık sektörünün önde gelen isimleri bir araya gelerek sektörün geleceğini şekillendirecek üç ana konuyu masaya yatırdı: sürdürülebilirlik, teknolojik dönüşüm ve jeopolitik belirsizliklere karşı direnç.
Portekiz’in başkenti Lizbon’da bu yıl geniş katılımla gerçekleşen World Aviation Festival 2025, havacılık endüstrisinin geleceğine ışık tutan önemli tartışmalara sahne oldu. 4.500’den fazla sektör temsilcisi ve 600 konuşmacının katıldığı etkinliğin ikinci gününde; havayolu CEO’ları, devlet yetkilileri ve teknoloji liderleri, yapay zekâdan sürdürülebilir yakıtlara, dijital dönüşümden insan kaynağına kadar havacılığı yeniden şekillendiren gelişmeleri değerlendirdi. Katılımcılar, “karbonsuz büyüme” hedefinin ancak küresel iş birliği ve inovasyonla mümkün olabileceği konusunda birleşti.
World Aviation Festival 2025’in İkinci Gününde Gündem: Direnç, Teknolojik Dönüşüm ve Karbonsuz Gelecek
LİZBON, Portekiz – 9 Ekim 2025:
Lizbon’da düzenlenen World Aviation Festival 2025’in ikinci günü, havacılık sektörünün geleceğine yön veren isimleri bir araya getirdi. Devlet yetkilileri, havayolu CEO’ları ve teknoloji öncülerinin katıldığı oturumlarda; jeopolitik belirsizlikler karşısında sektörün dayanıklılığı, karbon salımının azaltılması ve dijital dönüşüm konuları masaya yatırıldı.
Feira Internacional de Lisboa’da gerçekleşen etkinliğe 4.500’den fazla sektör lideri katılırken, 600’ün üzerinde konuşmacı ve 400 seyahat teknolojisi şirketi, havacılıktaki son yenilikleri tanıttı.
Yeni Dönem Havacılığı: Akıllı, Kapsayıcı ve Dirençli
Günün açılışını yapan Portekiz Altyapı Bakan Yardımcısı Hugo Espírito Santo, havacılığın daha dayanıklı, çeşitli ve kapsayıcı hale gelmesi için ortak bir vizyon çağrısında bulundu. Santo, Lizbon’a mevcut havalimanından beş kat büyük yeni bir havalimanı inşa edileceğini ve TAP’ın kısmi özelleştirmesinin onaylandığını açıkladı. “Yeni havacılık sektörü, daha akıllı ve kapsayıcı olacak” diyen Santo, teknolojinin, yapay zekânın ve siber güvenliğin gelecekteki önemine dikkat çekti.
Havayolu CEO’larından Sürdürülebilirlik Çağrısı
Etkinliğin ana temalarından biri sürdürülebilirlikti. Sektör liderleri, havacılığın karbon salımını azaltmadığı takdirde büyüme iznini kaybedebileceği uyarısında bulundu.
TAP Air Portugal CEO’su Luís Rodrigues, “Havayolları net sıfır hedefi için kararlı, ancak bunu tek başlarına başaramazlar. SAF üretemez, motor inşa edemez ve kısa mesafeli uçuşları trene çeviremezler” dedi.
IAG CEO’su Luis Gallego, tedarik zincirindeki teşvik dengesizliğine dikkat çekerek, “Havayolları daha verimli motorlar istiyor, ancak üreticilerin yeni tasarımlara yatırım yapması için yeterli teşvik yok. Hidrojenli uçaklar 2035 sonrasına ertelendi” ifadelerini kullandı.
IATA Genel Direktörü Willie Walsh, havayollarının sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için 5 milyar euro ek maliyetle karşı karşıya olduğunu, yakıt tedarikçilerinin ise tekelleştikleri havalimanlarında SAF için yüksek fiyat talep ettiklerini söyledi.
Ryanair CEO’su Eddie Wilson, yeni nesil uçaklarının %16 daha az yakıt tükettiğini belirtirken, uygun fiyatlı SAF üretiminin yetersizliğinden yakındı: “Enerji şirketleri yeterli SAF üretmiyor. Fiyatlar makul hale geldiğinde kullanacağız, ancak şu anda arz çok kısıtlı ve pahalı.”
Yapay Zekâ ve Dijital Dönüşüm Öne Çıktı
Festivalin teknoloji odaklı oturumlarında IBM ve FLYR, Riyadh Air ile yürüttükleri ortaklığı tanıttı. Proje kapsamında iki yıl içinde tamamen “Offer & Order” tabanlı, modüler ve IATA uyumlu bir havayolu teknolojisi geliştirildi. Bu model, havayollarına uçuş biletleriyle birlikte ek hizmetleri e-ticaret tarzında satma olanağı sunuyor.
Ryanair CEO’su Wilson, şirketin yapay zekâ ve makine öğrenimini operasyon verimliliği ve müşteri sadakati için nasıl kullandığını paylaştı. Kasım ayında devreye girecek dijital biniş kartı uygulamasıyla birlikte, 600.000 yolcunun seyahat deneyiminin daha sorunsuz hale geleceğini söyledi. “İnsan ve yapay zekâ arasındaki uyum, başarının anahtarı,” diyen Wilson, yapay zekânın işleri ortadan kaldırmadığını, operasyonları geliştirdiğini vurguladı.
Rekabet, Strateji ve Yenilik
Ryanair, SunExpress, Swissport, Microsoft ve PROS yöneticileri, CEO panelinde teknolojinin ve müşteri beklentilerinin sektörü nasıl dönüştürdüğünü tartıştı.
Swissport CEO’su Warwick Brady, şirketin yılda 4 milyon uçak dönüşümünü dijitalleştirmek için otonom araçlar ve yapay zekâya yatırım yaptığını söyledi.
SunExpress CEO’su Max Kownatzki, kriz anlarında otomasyon ve insan faktörü arasında denge kurmanın önemine değinirken, Covid sigortası gibi ek ürünlerin müşteriler tarafından ilgiyle karşılandığını paylaştı.
Microsoft’tan Julie Shainock ve PROS’tan Surain Adyanthaya, yapay zekâ destekli gelir yönetimi, dinamik fiyatlandırma ve kişiselleştirilmiş teklifler gibi alanlardaki yenilikleri vurguladı.
easyJet’ten Veriye Dayalı Karar Mekanizması
easyJet Ticari Direktörü Sophie Dekkers, Covid sonrası sektörde yaşanan dönüşüme değinerek, artan yakıt fiyatları ve havalimanı maliyetlerinin baskı oluşturduğunu belirtti. Avrupa’da geçtiğimiz yıl 22 milyon hava trafik kontrolü gecikmesinin yaşandığını aktardı.
Dekkers, veri bilimcilerin gelir yönetimi ekibine entegre edilmesiyle easyJet’in gerçek zamanlı müşteri davranışlarına hızlı yanıt verebildiğini açıkladı. “Otomasyon, ekibin olağan dışı durumlara odaklanmasını sağlıyor; veri bilimi ise sorunları anında tespit etmemize yardımcı oluyor,” dedi.
Yolcu Beklentileri ve İş Gücü Dönüşümü
Konuşmacılar, değişen yolcu profilleri ve beklentilerini de ele aldı. IAG CEO’su Gallego, farklı müşteri segmentlerine özel teklifler sunmanın önemine dikkat çekerken, TAP CEO’su Rodrigues, yaşlanan yolcu kitlesine hizmet vermenin operasyonel zorluklarını dile getirdi.
IAG’nin Walsh’u, premium tatil seyahatlerinin pandemi sonrası en hızlı toparlanan segment olduğunu vurguladı. Ayrıca sektörde yeni nesil yeteneklerin ve çeşitliliğin önemine dikkat çekildi.
Festivalde Yeni Duyurular
Etkinlikte birçok önemli iş birliği de açıklandı:
InterLnkd ve Viasat, havayollarına dijital AirMall alışveriş platformu sunacak ortaklığı duyurdu.
Immfly, Data Clarity’yi satın alarak uçak içi dijital çözümlerle veri analitiğini birleştiren yeni bir yapı oluşturdu.
Chubb, uluslararası yolcuların en sık karşılaştığı sorunlara çözüm sunmak üzere TravelPro sigorta paketini tanıttı.
Festivalin startup yarışmasının kazananı ise havalimanları için modüler ve sürdürülebilir altyapı çözümleri geliştiren Arcube oldu.
