Diyarbakır’ın Hevsel Bahçeleri risk altında

Diyarbakır Surları
Diyarbakır Surları

Last Updated on 7 Ekim 2022 by Yaşar Çelik

Diyarbakır’ın 8 bin yıllık tarihli Hevsel Bahçeleri’nde yaşanan tahribatlara ilişkin rapor hazırlandı. Hazırlanan raporda, Hevsel Bahçeleri’nin yaşanan tahribatlar nedeniyle bahçe olma özelliğini kaybetme riski altında olduğu belirtilerek, önlem alınması için çağrı yapıldı. Diyarbakır Hevsel Bahçeleri

Sputnik Türkiye’de yer alan Sertaç Kayar imzalı habere göre, Diyarbakır’ın 8 bin yıllık tarihi olan ve Asur tabletlerine konu olan Hevsel Bahçeleri’nde yaşanan tahribat ile ilgili rapor hazırlandı. TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu, Ekoloji Derneği ve Diyarbakır Barosu Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu tarafından hazırlanan raporda UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan Hevsel Bahçeleri’nde yaşanan tahribata dikkat çekildi. Paylaşılan rapora kentteki çok sayıda sivil toplum örgütü, siyasi parti ve sendikalar da destek verdi.

‘Dünyada bahçe kültürünü sürdüren nadir bir hafıza mekanıdır’

Diyarbakır Hevsel Bahçeleri
Landscape view of popular Hevsel Bahceleri(Gardens) in sur region in central of Diyarbakir,Turkey.

Hazırlanan raporu açıklayan Abdussamed Ucaman, Hevsel Bahçeleri’nin binlerce yıl kesintisiz bir biçimde tarımsal üretim alanı olduğunu ve onlarca medeniyete ev sahipliği yaparak Suriçi Kentsel Sit alanındaki kültürel oluşumları beslediğini söyledi. Ucaman “Dünyada bahçe kültürünü sürdüren nadir bir hafıza mekanıdır. Bin yılların bilge tarım hafızasının ilk tohumlarının atıldığı, şekillendiği ve biriken tecrübenin sonraki kuşaklara aktarıldığı kadim alan olmanın yanı sıra günümüzde de insanlığın kendi doğasına yabancılaşmasını engelleyen, kentin sosyal ve kültürel yaşamını şekillendiren ve geliştiren, özellikle de dar gelirli ailelerin gündelik hayatını ekonomik açıdan rahatlatan bir alan olarak önemlidir. Ayrıca endemik floraya sahip, çevresinde oluşan faunanın da aynı şekilde sürekliliğini koruduğu ekolojik bir lokasyon olarak değerlendirilmektedir” dedi.

‘On Gözlü Köprü ve çevresi tamamen işgal edilmiş ve bu işgal Hevsel Bahçeleri içine yayılmıştır’

Diyarbakir, Turkey- September 17 2020: View of the Ten Eyed Bridge (On Gozlu Kopru in Turkish), historical bridge on Tigris River under sunset
Diyarbakir, Turkey- September 17 2020: View of the Ten Eyed Bridge (On Gozlu Kopru in Turkish), historical bridge on Tigris River under sunset

Koruma altında olmasına rağmen Hevsel Bahçeleri’nde onarılamaz tahribatlar yaşandığını ifade eden Ucaman “Kayyım atamaları ile birlikte bütün mevzuatlar bir kenara itilmiş ve suç teşkil eden uygulamalara başlanmıştır. Tarihi Suriçi’nde 6 mahallede binlerce yapı yıkılarak neredeyse alanın tamamı insansızlaştırılmış, tescilli ve tescile değer onlarca yapı yok edilmiş, Bölge Koruma Kurulu onayı olmadan surlar ile Hevsel Bahçeleri arasında millet bahçesi, On Gözlü Köprü etrafında çevre düzenlemesi, DSİ tarafından nehir yatağını bozmak suretiyle taş tahkimatları yapılmıştır. Taş tahkimatları ve çevre düzenlemesi başta olmak üzere bütün aykırılıklara karşı davalar açılmıştır. DSİ tarafından yapılan tahkimat daha sonra durdurulmuş, On Gözlü Köprü çevre düzenlemesinin aykırılıkları mahkeme kararıyla onaylanmış ve düzenleme kaçak duruma düşmüştür. Tarihi On Gözlü Köprü ve çevresi tamamen işgal edilmiş ve bu işgal Hevsel Bahçeleri içine yayılmıştır” şeklinde konuştu