Last Updated on 8 Ağustos 2025 by Turizm Günlüğü
2025 yılı, yurtdışı paket tur satışlarında ezberlerin bozulduğu, birçok destinasyonun popülerliğini yitirdiği ve seyahat alışkanlıklarının yeniden şekillendiği bir yıl oldu. Biz de bu dönüşüm sürecini ve sektördeki yeni stratejileri, Exp-Ert Destination Management (DMC) Kurucusu Kemal Ertem ile konuştuk.
Exp-Ert DMC Kurucusu Kemal Ertem ile Turizmde Dönüşüm ve Strateji Üzerine
Türkiye çıkışlı turlarda Pandemi sonrası 2023 ve 2024 yıllarındaki vizesiz destinasyonlar pazardaki arzın talepten çok daha fazla olması, her ürün gibi özellikle Balkanların belli bir doyuma ulaşması, Türk yolcunun 2025 yılında bu destinasyonlardan vazgeçip farklı alanlara yönelmesine sebep oldu.
Budva’da Otel Doluluklarında Dikkat Çeken Düşüş
Özellikle 2023 ve 2024 yıllarında Türk turistlerin en çok ilgi gösterdiği destinasyonlardan biri olan Karadağ’ın Budva bölgesinde, otel konaklamalarında yaklaşık %50 oranında bir düşüş yaşandı. Ancak Türkiye ile Karadağ arasındaki uçuşların doluluk oranları incelendiğinde, Türk yolcuların paket turlar yerine bireysel seyahati tercih etmeye başladığı açıkça görülüyor.
Türk Pazarı Artık Daha Özgür Seyahat Ediyor
Bu sezon özellikle Balkanlar gibi vizesiz destinasyonlarda paket tur satın alan yolcu sayısında belirgin bir düşüş yaşandığı net bir şekilde görülüyor. Türk turistler artık yakın ve vizesiz ülkelere bireysel olarak seyahat etmeyi, kendi rotalarını oluşturmayı tercih ediyor. Uçak biletlerini kendileri rezerve ediyor, konaklamalarını planlıyor ve bölgeyi özgürce keşfetmeyi istiyorlar.
Geleneksel Tur Paketlerine Modern Dokunuş Şart
Gelecek yıllarda bu bireysel seyahat eğiliminin sadece yakın ülkelerle sınırlı kalmayıp, diğer destinasyonlar için de artarak devam edeceğini öngörüyorum. Bu değişen talep doğrultusunda, uzun süredir sunduğumuz haftalık paket tur gibi ürünleri daha esnek, deneyim odaklı ve cazip hale getirerek yeniden tasarlamamız gerektiğine inanıyorum.
“Budva Doyum Noktasına Ulaştı”
Yalnızca Balkanlar değil, örnek olarak Budva gibi yüksek hacimli rotaların da bu sene beklentilerin gerisinde kaldığını belirten Ertem, geçtiğimiz yıl yalnızca Budva’ya 17 bin yolcu taşıdıklarını ancak 2025’te bu rakamların yanına bile yaklaşamayacaklarını ifade ediyor.
Şu an Karadağ’da sezon başında çok yüksek fiyatlarla kontrat yapmayı hedefleyen bir çok otel özellikle Türk pazarında bekledikleri doluluklara ulaşamayınca şu an fiyat indirmek zorunda kaldılar. Türk pazarı artık yurt dışı destinasyonlardaki hem otel hem uçak kapasitelerinde belirleyici rol oynar hale geldi.
Turizm sektörü genellikle geçmiş yıl verilerine göre planlama yapıyor. Ancak bu sezon planlamasında geçen sezon verileri yanıltıcı oldu ve bu da birçok seyahat acentası’nın operasyonel açıdan aksaklıklar yaşanmasına sebep oldu.
“2025’in ilk 6 ayında, özellikle Haziran sonuna kadar, beklenen kapasite ve karlar gerçekleşmedi. Yurt dışı turlarda sektörün genel tablosu özellikle sezon başlangıcı olarak kabul ettiğimiz Ramazan Bayramı’nda bile beklentiler maalesef karşılanmadı.”
Yeni Strateji: Dinamik Paket, Yüksek Komisyon, İade Yok
Kemal Ertem, bu olumsuz tablo karşısında geleneksel satış yöntemlerini geride bırakarak yeni bir modele geçtiklerini söylüyor:
• Dinamik fiyatlandırma
• %19 acente komisyonu
• Anında ödeme ve biletleme
• “İptal/iade yok” kuralı
“Aynı adımları atarak farklı sonuçlar bekleyemeyiz. Temmuz itibarıyla bu yeni sisteme geçtik. Acenteler için 400 Euro’luk pakette 40 Euro’ya varan komisyon avantajı var. Bu da ciddi bir kazanç.”
Yükselen Rotalar: Bakü ve Moskova
Pandemi sonrası doygunluk yaşamamış destinasyonlara yöneldiklerini belirten Ertem, Saint Petersburg Moskova ve Bakü Balkanların aksine bu sene beklentilerimizden de üzerinde talep gördü. 2026 için Rusya kapasitesini daha da artırmayı planladıklarını da sözlerine ekliyor.
“Tatil, Ertelenebilir Bir Lüks Haline Geldi”
Ekonomik belirsizlik ve iç ve dış siyasi gündem, turizm tercihlerini doğrudan etkiliyor. Ertem, özellikle süregelen Rusya Ukrayna Savaşı’nın üstüne bir de İsrail İran gerginliği eklenmesi tabii ki piyasaları olumsuz yönde etkiledi bu gergin durumda insanlar tatillerini belki biraz ertelemek zorunda kaldılar. Ama bugünlerde piyasa bu eğilimini geride bırakmış durumda. Paket tur satışları özellikle temmuzun son haftasından itibaren artışa geçti.
2026’ya Bakış: Dönüşüm Devam Edecek
Kemal Ertem’e göre 2025, yeni rotaların değil, doğru analizlerle stratejik kararların yılı oldu. Şirket, 2026 için hazırlıklarını bu doğrultuda sürdürüyor:
“Artık rutin değil, dönüşüm yılına girdik. Yeni destinasyonlar, komisyona dayalı esnek yapılar, pazarlama yatırımları önceliğimiz. Moskova’ya info gezileri planlıyoruz. Azerbaycan – Gürcistan kombinasyonları da sırada.”
Nigar Parla: ‘St. Petersburg Ana Destinasyon, Bakü ve Tunus Hızla Büyüyor’
Exp-Ert DMC MICE Sorumlusu Nigar Parla, MICE sektöründe yükselen destinasyonlar olarak Bakü ve Tunus’un öne çıkmaya başladığını belirtti. Balkanlar’ın hala MICE için popüler bir bölge olduğunu vurgulayan Parla, St. Petersburg’un ise Exp-Ert DMC’in ana MICE destinasyonu olmaya devam ettiğini ifade etti.
Nigar Hanım, kapalı gruplara özel olarak hazırlanan uçaklı promosyon paketlerini çok yakında seyahat acentalarıyla paylaşacaklarını belirtti. Bu paketler sayesinde özellikle Belarus, Bakü ve Belgrad gibi yoğun talep gören toplam 11 destinasyonda, acentaların fiyat toplamakla zaman kaybetmeden yalnızca müsaitlik kontrolü yaparak satış yapabileceklerini vurguladı.
Exp-Ert DMC’den 10. Yıla Özel Yeni Bir Başlangıç
2025 sezonu, yurt dışı turizm sektörü için kaçınılmaz bir şekilde gelişim ve yenilenme ihtiyacının kabul edildiği bir dönüm noktası oldu. Bu değişim rüzgarları eşliğinde, Kasım ayında 10. yılını kutlamaya hazırlanan Exp-Ert DMC, iş ortaklarına yönelik hem paket turlarda hem de kapalı grup organizasyonlarında gelenekselin ötesine geçen kolaylıklar ve yenilikçi çözümler sunmaya hazırlanıyor.
