Last Updated on 4 Kasım 2025 by Turizm Günlüğü
Şarap severlerin ilgiyle takip edeceği, farklı şarap türleri üzerine yapacağım inceleme serisinin ilkini bir “Kutsal Şarap” ile açıyorum.
Vin Santo Nedir?
Vin Santo, Passito türü bir şarap tarzıdır. Passito aslında kuru üzümlerden yapılan tatlı şarapların genel bir adıdır. Passito kelimesi, İtalyancada soldurma anlamına gelen “appassimento” kelimesinden gelir. Kurutma işleminden sonra, üzümlerdeki şeker yoğunlaşarak daha yüksek alkol oranına, daha tatlı aromaya ve tanenlere sahip şaraplar elde edilir.
Vin Santo Toskano bölgesine ait tatlı bir şarap türüdür. Bu şarap türü, yapım tekniğiyle kendisini diğerler şarap türlerinden ayırır. Vin Santo ismi menşei olarak Toskano’da üretilen şarap olduğu için yalnızca o bölgede üretilen bu tür şaraplar için kullanılır.
Diğerlerinden Farkı Nedir?
Bağbozumu zamanı geldiğinde üzümler elle hasat edilir fakat şarap yapımına gitmez. Yani üzümler preslenmez. Etrafı sineklerden korumak amacıyla tül gibi örtülerle kapalı yerlere salkım salkım asılarak 3 ile 6 ay arasında üzümlerin kısmen solması beklenir.
Bu süreç içerisinde üzümün yapısında birtakım değişimler olur. Üzüm suyu azalarak şeker yoğunluğu artar. 6 ayın sonunda üzümler fermantasyon sürecine girer. Fermantasyon işleminin ardından elde edilen şarap (bu şarap türüne özel) küçük fıçılara doldurulur ve şarap bu fıçılarda 3 ile 6 yıl arasında dinlendirilmeye bırakılır. Şarabın karakterini yansıtacak olan bu uzun olgunlaştırma sürecinin ardından şarap istenilen karaktere ulaşır ve fındık, karamel, bal, tropikal meyve, parfüm ve kuru kayısı aromalarına sahip, dolgun gövdeli, genellikle çok tatlı bir şarap olarak nihayet sofralarda yerini alır.
Vin Santo şaraplarında kullanılan üzümler endemik üzümlerdir: Genellikle şarap üretiminde kullanılmayan üzümlerden yapılır. Çünkü bu üzümler genellikle beyaz şaraplarda istenilen aromalardan yoksun olan üzümlerdir. Çünkü her üzümden şarap olmaz, olsa da güzel olmaz. Ama bazı şarap türlerinde bazı farklı üzümler istisna da olsa kullanır. Vin Santo da bunlardan biri. Beyaz şaraplarda kullanılan beyaz üzümlerdeki beklenilen aromalara örnek verecek olursak; Emir üzümünün mineralli yapısı, Sauvignon Blanc’ta bulunan taze ve genç aromalarla tamamlanan orta-yüksek asitik yapısı, Narince üzümün çiçeksi yapısı ve narenciye aromaları gibi.
Vin Santo Şarabında Kullanılan Üzümler
Geçmişte şarap yapımında pek fazla kullanılmayan üzümler Vin Santo şarabı ile tekrar gün yüzüne çıkarıldı. Bu şarap tarzında genellikle bal aromaları katan Trebbiano ve hoş kokulu notalar katan Malvasia üzümlerinin bir karışımıyla yapılır.
Passito Şaraplarının Kökeni Nedir?
Üzümleri kısmen kurutma/soldurma yöntemiyle yapılan bu üzüm şarapları, daha alkollü ve stabil oldukları için şarabın raf ömrünü uzatmak amacıyla antik Yunanistan’da geliştirilmiştir. Daha sonra bu teknik Akdeniz’e yayılmış ve Romalılar Avrupa’yı fethederken bu şarap yapım tarzını da beraberinde götürmüşlerdir.
Passito tarzındaki şaraplar İtalya ve Yunanistan’da, diğer tüm ülkelerden daha fazla kuru üzüm şarabına sahiptir.
Kutsal Şarap!
Vin Santo sadece bir şarap olarak sofralarda yerini almaz. Aynı zamanda bir kültürü yansıtır. Ve hakkında birçok hikâye bulunur: Bunlardan birisi Kutsal Şarap olarak bilinmesidir. Bu hikâyenin temeli bağbozumundan sonra toplanan üzümlerin paskalya haftasının başına kadar kurutulmasından gelmektedir. Üzümlerin preslenip fermantasyon sürecine girdiği Kutsal haftadan dolayı bu şarap türü adını Kutsal Şarap olarak almıştır. Diğer bir teori ise bu şarabın dini amaçlarla da kullanıldığı yönündedir.
Diğer özel bir hikâye ise Vin Santo’nun geleneklerle yoğrulan kökleri samimiyet ve aile kültürleriyle iç içe geçmiştir. Geçmişte her ailenin kendine özgü bir Vin Santo tarifi vardı şaraba özel. Yapan kişinin tarifine göre az ya da çok tatlı bir şarap elde edilirdi. Elde edilen bu şaraplar evlere gelen misafirlere hoş geldin içeceği olarak ikram edilir ya da yemekten sonra sunulurdu. Bu şarap misafirperverliğin bir göstergesiydi onlar için.
Her ne kadar tatlı bir şarap olarak nam salmışsa da kurudan tatlıya kadar üreticiler arasında değişiklik gösterebildiğini de burada belirtelim.
Farklı Şarap Türlerinde Görüşmek Üzere… 🙂
KAYNAKLAR
- https://www.winescholarguild.com/blog/wine-education-careers/vin-santo-a-truly-great-dessert-wine-from-tuscany
- https://liveinitalymag.com/easter-in-italy-vin-santo-and-colomba /
- https://www.masterclass.com/articles/passito-wine-guide
- https://winefolly.com/deep-dive/vin-santo-wines-of-italy/
