Last Updated on 2 Ocak 2017 by Yaşar Çelik
Dünya Gazetesi yazarlarından Edip Emil Öymen, bugünkü köşe yazısında duvar yazılarının turizme etkilerine değinirken Fransa’da, 18 bin yıllık bir mağaradaki duvar resimleri (graffiti) bozulmasın diye, resimler “tıpkısının aynısı” başka bir mağarada duvarlara resmedildiği örneğinden yola çıkmış.
Dordogne bölgesinde Vézère Vadisi’nde 147 prehistorik kalıntı ve mağaradan 15’i UNESCO korumasında. İçlerinde en popüleri Lascaux Mağarası’ndaki hayvan resimlerini ve sembolleri 50 ressam birebir kopyaladı. Bir o kadar mimar ve heykeltraş, mağarayı birebir, ama başka yerde yer altında “yeniden” inşa etti. Burayı 10 Aralık’ta Cumhurbaşkanı Hollande turizme açtı.
Dünya Gazetesi Yazarı Edip Emil Öymen’in yazısının tamamını okumak için tıklayın:
Bütün bu zahmetin ve 57 milyon euro masrafın nedeni: Gerçek mağaradaki resimler biraz insan nefesiyle yok olacak kadar hassastı. Zaten bu yüzden mağara turizme 50 yıldır kapalıydı. Çok daha ufak bir “taklidi” Lascaux 2 adıyla 1983’te açılmıştı. Ama turizme yetmiyordu. Neticede, inşaat sihirbazı yenilikçi Norveç şirketi Snøhetta’nın teknolojik ustalığıyla, prehistorik mağaranın 21’inci yüzyıl kopyası dünya turizmine açıldı. Öyle ki, yeni mağaraya girenler, gerçek mağaranın serinliğini, nemini, hava basıncını hissediyorlar.
Duvarlara resim yapmak, yazının icadından çok çok daha öncelere dayanan insancıl bir dürtü. Yazıyla birlikte ise duvarlara yazmak, bunları zamanla sembollere, resimlere dönüştürmek, ortaya bir duvar sanatı (graffiti) çıkarttı. Sadece vandalizm için yapılan karalamalar bu tanımın dışında…
Graffiti turizmi diye bir kavram da var artık. Le Figaro gazetesi, dünyada görülmeye değer duvar sanatına dair bir sayfa hazırladı geçen hafta. Paris, New York, Barcelona, Roma, Miami, Detroit örneklerini sıraladı. Ama Paris, bu turizmin kraliçesi. Şehrin “öte yanında” eskiden işçi şimdi Cezayirli Faslı Laos’lu göçmenlerin semtleri Oberkampf, Belleville ve Ménilmontant duvarları yeni turizmin esas adresleri. Her Cumartesi 2,5 saatlik bir yürüyüşle 20 euro’ya graff iti tavafı. New York’ta Brooklyn-Bushwick bölgesinde böyle bir tur 2 kilometre, 2 saat, 30 euro. Burada bir saatte duvar resmi yapmayı öğrenmek isterseniz 30 euro. Barcelona’da bisikletle 3 saatlik tur 34 euro. Londra’da duvara sanat “yapmayı” öğrenerek 4 saati 48 euro.
Yaratıcı vatandaşının, duvarlara resim yapmasına izin veren şehirler için bütün bunlar, durduk yerde yepyeni bir turizm kazancı. 20 bin yıllık geçmişi olan graffiti, bazı şehirlerde artık “sokak sanatı” çünkü. Banksy adıyla tanınan gizemli sanatçının İngiltere’de yaptığı en az 16 resmi, “duvarıyla” sökülüp götürüldü, müzayedede satıldı. Halen Kudüs’ten Boston’a çeşitli yerlerde Banksy’nin resimleri duruyor.
